Santockie Zakole
Santockie Zakole - to rezerwat ornitologiczno-florystyczny położony na terenie gminy Deszczno, o łącznej powierzchni 455,8482 ha, utworzony w 1998 roku w celu zachowania pozostałości lasów łęgowych (42 ha) i innych cennych siedlisk przyrodniczych, oraz w celu ochrony miejsc lęgowych ptaków wodno-błotnych.
Największy urok mają luźno rosnące dęby i pojedyncze gatunki innych drzew. Teren jest miejscem bytowania i rozrodu dzikich zwierząt. W szczególności ptaków lęgowych i przelotnych reprezentowanych przez 121 gatunków.
Z gatunków lęgowych występuje:
- żuraw
- gęgawa
- kulik wielki
- rybitwa białoskrzydła.
Badano również występowanie:
- pijawek
- mięczaków
- myszołowów
- stawonogów
Stwierdzono, że teren ten ma podobne znaczenie dla środowiska jak rezerwat "Ujście Warty" i powinien uzyskać status rezerwatu ścisłego.
Na terenie rezerwatu wyróżnia się 219 pomników przyrody. Ich mianem określamy twory przyrody żywej lub nieożywionej o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, historycznej lub krajobrazowej, odznaczające się indywidualnymi cechami.
Taki osobliwy drzewostan spotykany w zakolu Warty uznany został w 1991 roku za pomnik przyrody. Tworzą go okazałe dęby szypułkowe przekraczające 20 m wysokości i 300 - 475 średnicy obwodu.
W trakcie badań florystycznych na terenie rezerwatu zanotowano 314 gatunków roślin naczyniowych. Liczba ta stanowi 15,1% flory Polski.
Na liście florystycznej rezerwatu znajduje się cały szereg roślin rzadkich, w tym 3 ujęte na "Liście roślin wymierających i zagrożonych w Polsce". Są to:
- fiołek mokradłowy
- selernica żyłkowana
- sit błotny
Rośnie tu również bardzo rzadko spotykany starzec wodny.
W okazałych starorzeczach spotykane są 2 gatunki objęte ochroną prawną:
- grzybień biały
- grążel żółty
Rozpowszechnione w rezerwacie wierzbowiska pełnią rolę bazy pokarmowej dla bytującej na terenie rezerwatu populacji bobra europejskiego. Wiek zasadniczego drzewostanu na większości powierzchni leśnej przekracza 200 lat.
Szczegółowa inwentaryzacja drzewostanu wykazała:
- 201 dębów szypułkowych
- 5 wiązów szypułkowych
- 13 topoli czarnych
- 2 białodrzewy
Obwody kilkunastu dębów i jednej topoli białej przekraczają 600 cm, u wiązów i topól czarnych dochodzą do 500 cm.
W roku 2002 na terenie rezerwatu stwierdzono 176 gatunków ptaków, z czego prawie 150 to gatunki lęgowe lub prawdopodobnie lęgowe.
Bezpośredni nadzór nad rezerwatem sprawuje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gorzowie Wlkp.
Szlak w rezerwacie „Santockie Zakole”
5 września 2020 roku w rezerwacie „Santockie Zakole” oficjalnie otwarty został szlak przyrodniczo-turystyczny.
Dzięki porozumieniu z sierpnia 2019 roku na szlaku pojawiły się nowe oznakowania oraz tablice informacyjne. Jego sygnatariuszami byli Józef Kruczkowski- Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim, Magdalena Słomińska - Starosta Gorzowski, Paweł Tymszan – Wójt Gminy Deszczno i Paweł Pisarek - Wójt Gminy Santok oraz Zbigniew Rudziński– prezes Oddziału PTTK Ziemia Gorzowska.
