USUWANIE AZBESTU NA TERENIE GMINY DESZCZNO

Zakończyliśmy tegoroczną akcję usuwania wyrobów zawierających azbest na terenie Gminy Deszczno. W pocie czoła (bo akurat trwały upały), pracownicy firmy EKO 24 z Dębna wykonywali prace rozbiórkowe. Wszystko odbyło się profesjonalnie, sprawnie i terminowo.
Przede wszystkim był to demontaż pokryć dachowych ale były również przypadki, gdzie wyroby zawierające azbest zalegały złożone na ziemi. Właściciele skierowali wnioski do Urzędu Gminy Deszczno i wszystko zostało zabrane.
W sumie usunięto i unieszkodliwiono 160 ton niebezpiecznych dla zdrowia i środowiska wyrobów z 43 nieruchomości.

SZKODLIWOŚĆ AZBESTU
Azbest jest nazwą handlową włóknistych minerałów, które występują naturalnie w przyrodzie. W Polsce azbest stosowano do produkcji:
- wyrobów azbestowo-cementowych takie jak: płyty faliste, płyty „karo”, płyty elewacyjne, w których zawartość włókien azbestu wynosiła 10- 35 %
- wyrobów izolacyjnych o dużej zawartości azbestu (75- 100%)
- wyrobów ciernych (okładziny, tarcze, taśmy hamulcowe),
- ogniotrwałych wyrobów tekstylnych

Wyroby azbestowe są źródłem emisji włókien azbestowych do środowiska, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia. Włókna azbestu są praktycznie niezniszczalne, a stopniowa degradacja materiałów azbestowych powoduje uwalnianie włókien do powietrza. Ich wdychanie i kumulowanie się w płucach może powodować poważne choroby układu oddechowego, w tym zwykle po kilkunastu – kilkudziesięciu latach, pojawienie się nowotworów azbestozależnych.
Ze względu na szkodliwość wyrobów azbestowych dla zdrowia ich produkcja zakazana została w Polsce ustawą z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, zgodnie z którą do 28 września 1998 r. zakończono produkcję płyt azbestowo-cementowych, zaś od 28 marca 1999 obowiązuje zakaz obrotu azbestem i wyrobami go zawierającymi. W krajach Unii Europejskiej zakaz wydobycia azbestu oraz produkcji i przetwarzania wyrobów zawierających azbest wprowadziła Dyrektywa 2003/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 marca 2003 r., zaś całkowity zakaz stosowania azbestu wprowadzony został 1 stycznia 2005 r. (Dyrektywa 1999/77/WE).

Azbest zaliczany jest obecnie do grupy dziesięciu najbardziej szkodliwych substancji. Znajduje się w opracowanym przez Ministerstwo Zdrowia wykazie substancji obejmujących substancje o udowodnionym działaniu rakotwórczym.

Wdychanie pyłu azbestowego może stać się przyczyną chorób układu oddechowego i krwionośnego:
- pylicy azbestowej (azbestozy),
- chorób opłucnej lub osierdzia,
- nowotworów złośliwych: raka płuc, raka oskrzeli, międzybłonniaka opłucnej lub otrzewnej,
- przewlekłego obturacyjnego zapalenia oskrzeli.

Zachorowania mogą dotyczyć osób narażonych na kontakt z pyłem azbestowym zawodowo, a także osób postronnych przebywających w zanieczyszczonym środowisku. Na występowanie i rodzaj zachorowania wpływa rodzaj azbestu, wymiary tworzących go włókien i ich stężenie oraz czas trwania narażenia.
Przyjmuje się, że wszystkie rodzaje azbestu są rakotwórcze. Największe zagrożenie dla organizmu ludzkiego stanowią włókna respirabilne, to znaczy takie, które mogą występować w trwałej postaci w powietrzu i przedostawać się z wdychanym powietrzem do pęcherzyków płucnych. Stwierdzono, że ryzyko zachorowania wzrasta wielokrotnie w przypadku osób narażonych na kontakt z pyłem azbestowym i dodatkowo palących papierosy.
Zgodnie z literaturą przedmiotu, przeprowadzenie jednorazowo prac rozbiórkowych polegających na usuwaniu płyt azbestowo-cementowych na wolnym powietrzu nie stanowi zagrożenia wystąpienia patologii azbestozależnych.
Pomimo zakazu produkcji i stosowania wyrobów azbestowych, istnieje potrzeba dalszego podejmowania działań w celu minimalizowania ryzyka zdrowotnego dla ludności.

JAK UCHRONIĆ SIĘ PRZED DZIAŁANIEM AZBESTU?
Podstawą bezpiecznego postępowania z materiałami azbestowymi jest ich usunięcie lub minimalizowanie ryzyka emisji włókien do otoczenia.
Wytyczne dotyczące użytkowania, usuwania azbestu i wyrobów azbestowych określa obowiązujące w Polsce prawo, zgodnie z którym każdy właściciel nieruchomości, obiektu lub instalacji ma obowiązek przeprowadzenia kontroli stanu technicznego wyrobów azbestowych, dokonania inwentaryzacji oraz ich zabezpieczenia bądź usunięcia.
Usuwanie wyrobów zawierających azbest z obiektu musi się odbywać z zachowaniem szczególnych środków ostrożności. Prace te mogą wykonywać wyłącznie uprawnione podmioty. Wykonawca robót, przed przystąpieniem do prac polegających na usunięciu wyrobów zawierających azbest, ma obowiązek przeszkolenia przez uprawnioną instytucję zatrudnianych pracowników w zakresie bhp przy zabezpieczaniu i usuwaniu azbestu, opracowania szczegółowego planu prac usuwania wyrobów azbestowych, posiadania niezbędnego wyposażenia technicznego i socjalnego oraz zgłoszenia zamiaru prowadzenia prac organom nadzoru budowlanego, inspekcji pracy i inspekcji sanitarnej w terminie co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem prac.
Odpady zawierające azbest (w tym odzież robocza) składowane muszą być wyłącznie na wyznaczonych składowiskach.

Wszelkie informacje na temat usuwania wyrobów zawierających azbest, w tym informacje o profesjonalnych firmach oraz składowiskach odpadów azbestowych można znaleźć na stronie http://www.bazaazbastowa.gov.pl

Zadanie finansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze